Poklonjenje svetinjama Sofije

Drevni grad Sofija, koji nosi ime Božje Mudrosti, prestonica je Bugarske države. Grad je podignut u vreme cara Justinijana (482-565) i zvao se Sredac. Srpski župan Stefan Nemanja osvojio ga je i proterao iz njega Vizantijsku vojsku. U srednjem veku u njoj je stolovao veliki srpski kralj Milutin Nemanjić (1253-1321), otac svetog kralja Stefana Dečanskog i deda srpskog cara Dušana Silnog. Podigao je u njemu svoju veličanstvenu zadužbinu po ugledu na Aja Sofiju u Carigradu. Po njoj je grad dobio ime Sofija.

Tri godine posle upokojenja Kralja Milutina u Skoplju, sveti Stefan Dečanski po očevoj želji prenosi mošti u njegovu zadužbinu u Sofiji. Turci su rušili i spaljivali ovu svetinju, ali kovčeg sa moštima Svetog Kralja, na čudesan način uvek je bio sačuvan Božjom rukom. Već od tada Srbi i Bugari, Kralja Milutina smatraju velikim svetiteljem i čudotvorcem, jer se nad njegovim moštima vekovima dogadjaju velika čudesna isceljenja i bogovidjenja.

Sadašnja crkva posvećena Svetoj Nedelji, u kojoj počivaju mošti Svetog Kralja Milutina i koji narod zove Crkva Svetog Kralja, podignuta je 1865. Godine. Od tada reke poklonika, ne samo iz Srbije i sa Balkana, nego iz celog pravoslavnog sveta dolaze na poklonjenje ovoj svetinji, celivaju svete i čudotvorne mošti i nalaze duhovnu utehu i iscelenja. Svake godine na praznik Svetog Kralja 29. oktobra po novom kalendaru, vrši se presvlačenje svetih moštiju, kada u Sofiju dolaze desetine hiljada poklonika sa svih strana.

Pored ove svetinje, u Sofiju su još znamenite crkve Svetog Đorđa, Svete Sofije i katedrala Svetog Aleksandra Nevskog, saborni hram bugarske crkve. Inače cela zapadna Bugarska, duhovno i geografski je bliska Srbima, bez obzira na sva vekovna istorijska iskušenja i sukobe. U Trnovu se upokojio naš Sveti Sava. U Sofiji je mučenički postradao Sveti Đorđe Kratovac 1515. Godine, Srbin poreklom. I mnogi srpski svetitelji, carevi i kraljevi, na putu u svetu Zemlju, hodili su ovim putevima i osvetili svojim stopama ovu zemlju.

Radi toga, od najstarijih vremena do danas, pravoslavni vernici svih srpskih zemalja, sa velikom ljubavlju i poštovanjem preduzimaju hodočašća i poklonička putovanja ovim svetinjama kao svojim, smatrajući ih, sa pravom, veoma značajnim sadržajem svoje istorije, duhovnosti i kulture.